Zmniejsz swoje antypatie.

rys. grafika wygenerowana dzięki inspiracjom Gustava Dore.

Motto

Zmniejsz swoje antypatie. Zbyt mocno nienawidzimy, nawet bez wcześniejszego zapoznania się z zaletami. Ta nieprzyzwoita awersja, która tkwi głęboko w nas, czasami kieruje się na kogoś znakomitego.

Pozbądź się jej rozumem, żeby ci go nie odebrała. Nie ma nic bardziej ochydnego niż nienawiść do lepszych od siebie.

Tak jak czymś wspaniałym jest po tej samej stronie kroczyć z ludźmi wielkimi, tak odrazę budzi podkopywanie im drogi.

Komentarz

[Utemperuj się][10]. Tak mógłby brzmieć tytuł tego motta, gdyby istniały społeczne normy. Znaczy to - popraw swoje zachowanie tak, aby było z nimi zgodne. Co mamy jednak zrobić, kiedy tych norm nie ma? Kiedy zanikają dokoła? Kiedy nie wiadomo jak się zachować?

Wtedy - jeśli znikąd nie mamy wsparcia - zdani jesteśmy na łaskę ludzkiej natury, która jest krnąbrna. Gracjan przypomina nam, że nienawiść, zazdrość, zawiść, mogą głęboko i skrycie drzemać przez długi czas. Może je wybudzić pojawienie się światłej postaci czyli kogoś czystszego, silniejszego, mądrzejszego od nas. Wtedy trudno będzie powstrzymać wybuch.

Takiego wybudzenia na pewno unikniemy jeśli zawczasu zrobimy z takimi wadami porządek. Gracjan rozwiązania upatruje tutaj w znajomości swojego miejsca na Ziemi. To powinno pomóc nam ugasić te paskudne pragnienia.

"Kto akceptuje rangę, jaką wyznacza mu natura, nie staje się zwykłą nieobecnością tego, czym nie jest. Nawet to, co najbardziej skromne, na swoim miejscu jest bezcenne." - [Nicolás Gómez Dávila][11]

Oryginał:

Corregir su Antipatía. Solemos aborrecer de grado, y aun antes de las previstas prendas. Y tal vez se atreve esta inata vulgarizante aversión a los varones eminentes. Corríjala la cordura, que no ai peor descrédito que aborrecer a los mejores: lo que es de ventaja la simpatía con Héroes es de desdoro la antipatía.

Inne wersje

Możesz też sprawdzić motto w wersji (w kolejności czasu wydania):

• po angielsku w tł. Christophera Maurera 1647 r. (książka)
• po francusku w tł. Abraham Nicolas Amelot de la Houssaye 1702 r. (pdf)
• po polsku w tł. Aleksandra Brodowskiego 1764 r. (książka)
• po niemiecku w tł. Artur Schopenhauer 1832 r. (web)
• po angielsku w tł. Josepha Jacobsa 1892 r. (książka)