Szanuj siebie.

rys. grafika wygenerowana dzięki inspiracjom Gustava Dore.

Motto

Żyj tak, żeby nigdy nie stracić do siebie szacunku. Żeby zostawszy sam ze sobą, nie mieć do siebie żalu. Człowiek, któremu drogę wyznacza jego własne "ja", może iść wyprostowanym. Bardziej jest posłuszny własnemu osądowi niż wszelkim zewnętrznym standardom.

Wcale nie z poczucia posłuszeństwa wzbrania się przed popełnieniem głupstwa - raczej robi tak ze strachu przed utratą własnej godności. Jeśli bać się będzie samego siebie, to pozbędzie się potrzeby słuchania wymyślonego przez Senekę belfra.

Komentarz

Belfer tutaj w znaczeniu pedagoga - kogoś, kto przekaże zasady postępowania. Przyniesie je z zewnątrz. Seneka był znany ze swoich moralizatorskich dzieł, dlatego Gracjan wspomina go jako przykład zasad, które przez 1700 lat mogły zniknąć z książek. Na szczęście nawet jeśli tak by się stało, to nadal drzemią w naszym wnętrzu.

Można stracić szacunek u kogoś ale czy możemy sobie pozwolić na utratę szacunku wobec siebie?

Oryginał:

Nunca perderse el respeto a sí mismo. Ni se roze consigo a solas. Sea su misma entereza norma propria de su rectitud, y deva más a la severidad de su dictamen que a todos los extrínsecos preceptos. Dexe de hazer lo indecente más por el temor de su cordura que por el rigor de la agena autoridad. Llegue a temerse, y no necessitará del ayo imaginario de Séneca.

Inne wersje

Możesz też sprawdzić motto w wersji (w kolejności czasu wydania):

• po angielsku w tł. Christophera Maurera 1647 r. (książka)
• po francusku w tł. Abraham Nicolas Amelot de la Houssaye 1702 r. (pdf)
• po polsku w tł. Aleksandra Brodowskiego 1764 r. (książka)
• po niemiecku w tł. Artur Schopenhauer 1832 r. (web)
• po angielsku w tł. Josepha Jacobsa 1892 r. (książka)