Brewiarz Dyplomatyczny Baltazara Gracjana

To słowa i działanie czynią człowieka wartościowym.

Motto

To słowa i działanie czynią człowieka wartościowym. W słowach wartość ta płynie z dobrego serca a w czynach z godnego działania. Na styku takich słów i czynów formuje się wielkość ducha. Jak heros góruje nad królową, tak czyny przyćmiewają słowa.

Tak jak łatwiej jest mówić niż działać, tak lepiej być chwalonym niż chwalić innych. Czyny to przecież esencja życia, którą słowa mogą tylko przyozdobić.

Znakomitość czynu trwa ale słów - przemija, bo czyn jest owocem słowa i to ono powoduje, że czyn staje się mądry albo heroiczny.

Komentarz

Od razu rzuca się w oczy zdanie o cieniu, który przyrównany jest do kobiety jako słabszej od mężczyzny. W tej kwestii każde z tłumaczeń stara się odwzorować znaczenie historyczne co może zniechęcać do zrozumienia autora lub wprost je uniemożliwiać. Różnica 4 wieków (376 lat temu) robi swoje. Dziś kobieta nie jest już cieniem mężczyzny - statystyki raczej skłaniają się w drugą stronę.

Chęć oddania znaczenia w połączeniu z niechęcią do ucinania tej myśli związanej z płcią spowodowało, że w tłumacząc to zdanie rozbiłem kategorie płciowe na odrębne kategorie postaci. Myślę, że podkreśla to wagę kobiety i jednocześnie pozwala wyobrazić sobie sytuację odwrotną, równoważną - górowania heroiny nad królem.

Samo motto jest proste ale ważne. Mówimy przecież często "nie gadaj tyle tylko rób". Powszechnie uważa się, że gadaniem niczego nie zdziałamy, więc działanie widzi się jako jedyną słuszną drogę. Tak też jest ale znowu Gracjan przypomina nam, że słowa mają wartość, szczególnie kiedy potwierdzimy je czynami. Obietnice, postanowienia, hołd, cześć. To wszystko musi iść w parze z czynem, wtedy na pewno zmieniając świat, zrobimy go lepszym na dłużej.

Oryginał:

Dichos y hechos hazen un varón consumado. Hase de hablar lo mui bueno y obrar lo mui honroso. La una es perfección de la cabeça, la otra del coraçón, y entrambas nacen de la superioridad del ánimo. Las palabras son sombra de los hechos: son aquéllas las hembras, éstos los varones. Más importa ser celebrado que ser celebrador. Es fácil el dezir y difícil el obrar. Las hazañas son la substancia del vivir, y las sentencias, el ornato. La eminencia en los hechos dura, en los dichos passa. Las acciones son el fruto de las atenciones: los unos sabios, los otros hazañosos.

Inne wersje

Możesz też sprawdzić motto w wersji (w kolejności czasu wydania):