Brewiarz Dyplomatyczny Baltazara Gracjana

Nie trwaj w błędzie.

Man descending into a hole.rys. grafika wygenerowana dzięki inspiracjom Gustava Dore.

Motto

Nie trwaj w błędzie. Niektórzy tkwią w błędzie i myślą, że to obowiązek. Popełniwszy błąd mówią sobie "to już koniec" i konsekwentnie brną w kolejne. Wewnątrz widzą tę pomyłkę ale na zewnątrz ją usprawiedliwiają.

Na początku patrząc na nich diagnozuje się ignorancję ale w miarę jak brną dalej, potwierdza się bezmyślność. Nie ma obowiązku trwać ani przy lekkomyślnej obietnicy, ani przy błędnych wnioskach.

Tego kto tak robi, utrzymuje tylko pycha i krótkowzroczność, ale on pragnie być zawsze hardy.

Komentarz

Hardy / butny czyli bezczelnie stawiający na swoim.

W tłumaczeniu polskim z 1764 roku pada takie zdanie: "dosyć im ich rozum na oczy wyrzuca pobłądzenie". Czy to nie jest piękne? Dosyć! Piękna może być mowa polska ale dwieście pięćdziesiąt lat zacietrzewienia starczy. Styknie - jakbyśmy dziś powiedzieli.

Czas z tym coś zrobić i nie przechodzić obok. Ten kto nie potrafi przyznać się do błędu jest już zgubiony. Będzie sączyć jad. Trzeba mieć ze sobą odtrutkę na takie chłystki i nieprzerwanie głosić prawdę tym, którzy gotowi słuchać.

Oryginał

No proseguir la necedad. Hazen algunos empeño del desacierto, y porque començaron a errar, les parece que es constancia el proseguir. Acusan en el foro interno su yerro, y en el externo lo excusan, con que si quando començaron la necedad fueron notados de inadvertidos, al proseguirla son confirmados en necios. Ni la promesa inconsiderada, ni la resolución errada induzen obligación. Desta suerte continúan algunos su primera grosería y llevan adelante su cortedad: quieren ser constantes impertinentes.

Inne wersje

Możesz też sprawdzić motto w wersji (w kolejności czasu wydania):